فصل دوم – حقوق ممتاز

ماده 29

حقوق ممتاز
‌حقوق مشروحه ذیل نسبت بکشتی و نسبت بکرایه حمل در سفریکه این حقوق طی آن ایجاد شده و نسبت بملحقات کشتی و ملحقات کرایه‌حمل (‌موضوع ماده 35) که از شروع سفر ایجاد شده است ممتاز تلقی میشود:
1) هزینه‌های دادرسی و مخارجی که برای حفظ منافع مشترک طلبکاران بمنظور حفاظت کشتی یا فروش آن و تقسیم حاصل فروش بعمل‌آمده و همچنین حقوق و عوارض بندری که بر طبق فهرست سازمان بنادر و کشتیرانی قانوناً باید پرداخت گردد و سایر حقوق و عوارض عمومی مشابه و‌همچنین هزینه حفاظت کشتی پس از ورود بآخرین بندر.
2) مطالبات ناشی از قرارداد استخدام فرمانده – ملوانان و سایر کارکنان کشتی.
3) اجرت و هر گونه پرداخت مربوط بنجات و کمک در دریا و آن قسمت از خسارات مشترک دریائی که بعهده کشتی است.
4) خسارات ناشی از تصادم و سایر سوانح کشتیرانی همچنین خسارات وارده بتاسیسات بندری و کارگاههای تعمیر کشتی و راههای آبی قابل‌کشتیرانی و خسارات ناشی از صدمات بدنی وارد شده بمسافرین و کارکنان کشتی و خسارات فقدان یا آسیب دیدن کالای کشتی و اثاث مسافرین.
5) مطالبات ناشی از قراردادها و عملیاتی که فرمانده در خارج از بندر پاپگاه[پایگاه] بر طبق اختیارات قانونی خود برای تامین احتیاجات واقعی از نظر‌حفظ کشتی یا امکان ادامه سفر انجام میدهد خواه فرمانده مالک کشتی باشد یا نباشد و خواه طلبکار فرمانده و یا تدارک‌کننده مایحتاج کشتی یا‌تعمیرکننده کشتی یا وام دهنده و یا پیمانکار دیگری باشد.
‌اشخاصی که احتیاجات مذکور در این بند را فراهم می‌نمایند هرگاه اطلاع داشته باشند و یا بتوانند با توجه و دقت معمولی اطلاع حاصل کنند که فرمانده‌مجاز در اقدامات مزبور نبوده مطالبات آنها از حقوق ممتاز محسوب نخواهد شد.

ماده 30

رجحان حقوق ممتاز ‌
حقوق ممتاز مندرج در ماده قبل نسبت بحقوق ناشی از رهن کشتی و همچنین بر سایر حقوق ممتاز مندرج در قوانین دیگر رجحان دارد.

ماده 31

کیفیت مطالبه حقوق ممتاز
‌صاحبان حقوق ممتاز میتوانند در تقسیم حاصل فروش اموال و اشیاء موضوع حقوق ممتاز تمام مبلغ طلب خود را بدون توجه بمقررات تحدید‌مسئولیت مالکین کشتی مذکور در فصل پنجم این قانون و بدون کسر هیچگونه مبلغی مطالبه نمایند. ‌ولی در هر حال سهمی که از حاصل فروش بآنها میرسد از آنچه در مقررات فصل مذکور مصرح است بیشتر نخواهد بود.

ماده 32

آثار عدم پرداخت حقوق ممتاز
‌در صورت عدم پرداخت حقوق ممتاز ذینفع میتواند بوسیله دادگاه حقوق خود را مطالبه و استیفای حقوق خود را از فروش اموال یا کشتی که نسبت‌بآن حقوق ممتاز وجود دارد درخواست نماید.
‌دادگاه درخواست و مدارک آن را بخوانده ابلاغ و بعلاوه بمنظور اطلاع اشخاص ذینفع خلاصه آنرا در ظرف 15 روز از تاریخ ابلاغ (هر 5 روز یکبار) در روزنامه رسمی و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز آگهی مینماید. ‌پس از انقضای 15 روز از تاریخ آخرین آگهی دادگاه بدادخواست و اعتراضات واصله رسیدگی و حکم مقتضی صادر می‌نماید و در صورت احراز‌صحت دعوی هرگاه استیفای طلب از سایر اموال سهل‌البیع محکوم علیه میسر نباشد دادگاه دستور بفروش اموالیکه نسبت بآن حقوق ممتاز وجود‌دارد خواهد داد. رای دادگاه بجز فروش کشتی قطعی است. ‌در صورتیکه دادگاه دستور بفروش کشتی صادر نماید این دستور سه نوبت متوالی در روزنامه رسمی و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز منتشر خواهد‌شد محکوم علیه و هر متضرر دیگری از این دستور ظرف یکماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی در صورتیکه معادل محکوم به وجه نقد در صندوق‌دادگستری یا تضمین بانکی بسپارد می‌تواند به رای مزبور اعتراض نماید در اینصورت اجرای حکم دادگاه تا پایان رسیدگی باعتراض متوقف خواهد‌شد و رائیکه پس از رسیدگی باعتراض صادر میشود قطعی است. ‌رسیدگی در هر دو مرحله بطور فوق‌العاده و خارج از نوبت انجام میشود.

ماده 33

کیفیت پرداخت در صورت وجود رهن
‌در صورتیکه نسبت بکشتی علاوه از حقوق ممتاز حقوق عینی هم موجود باشد ابلاغ دادخواست بدارندگان حقوق مزبور نیز لازمست. هرگاه پس‌از صدور حکم بین اشخاصی که ذیحق شناخته شده‌اند ظرف یکماه مقرر در ماده 32 نسبت بفروش و تقسیم وجوه حاصل از آن توافق نشود با‌رعایت مواد 36 و 37 بدواً حق دارندگان حقوق ممتاز و بعدا حقوق سایرین تادیه خواهد شد. ‌در صورت عدم دسترسی بهر یک از دارندگان حق وجوه مربوطه بنام آنها در صندوق ثبت اسناد و املاک تودیع خواهد شد. ‌

ماده 34

مطالبات ممتاز موسسات دولتی ‌
مطالبات ممتاز مربوط بموسسات دولتی آنچه مربوط باعمال تصدی دولت است طبق مقررات این قانون و آنچه مربوط باعمال حاکمیت دولت‌است طبق مقررات مربوط بوصول مالیاتها وصول خواهد شد.

ماده 35

ملحقات کشتی و ملحقات کرایه حمل ‌
ملحقات کشتی و ملحقات کرایه حمل مندرج در ماده 29 عبارتست از:
1(غرامت قابل مطالبه مالک بابت خسارات مادی وارده بکشتی که جبران نشده باشد و یا خسارات از دست دادن کرایه حمل که بکشتی تعلق‌میگرفته است.
2- سهم مالک کشتی بابت خسارات مشترک دریائی ناشی از زیانهای مادی وارده بکشتی که جبران نشده و یا خسارات از دست دادن کرایه‌حمل که بکشتی تعلق میگرفته است.
3) حق‌الزحمه مالک کشتی بابت کمک یا نجات در دریا تا پایان سفر پس از کسر وجوهی که باید در اینمورد بفرمانده و سایر اشخاصی که در‌خدمت کشتی هستند پرداخت شود. ‌وجوه پرداختی بابت حمل و احیاناً وجوهی که بر طبق مقررات مذکور در فصل پنجم این قانون قابل پرداخت باشد نیز در حکم کرایه حمل است: وجوه‌متعلقه بمالک کشتی بابت قراردادهای بیمه و جوائز و کمکهای ملی جزء ملحقات کشتی یا ملحقات کرایه حمل محسوب نمی‌شود. ‌حقوق ممتاز پیش‌بینی شده بنفع اشخاصی که در خدمت کشتی هستند بدون رعایت مفاد بند 2 از ماده 29 شامل تمام کرایه حمل ناشی از کلیه‌سفرهائی است که کشتی در مدت اعتبار همان قرارداد استخدام انجام داده است. ‌

ماده 36

حق تقدم مطالبات ‌
مطالبات مختلف مربوط بیک واقعه همزمان فرض می‌شود. ‌مطالبات ممتاز ناشی از آخرین سفر مقدم بر مطالبات سفرهای قبلی است ولی مطالبات ناشی از یک قرارداد استخدامی که برای چندین سفر منعقد شده‌باشد با مطالبات مربوط بآخرین سفر از حیث امتیاز مساوی خواهد بود. ‌مطالبات مذکور در بندهای ماده 29 که در یک ردیف هستند دارای حقوق ممتاز متساوی میباشند و در صورت عدم کفایت برای تادیه وجوه مطالبات‌به نسبت طلب بین بستانکاران تقسیم خواهد شد. ‌مطالبات مربوط بیک سفر بترتیب مندرج در ماده 29 مشمول حق ممتاز خواهد بود. ‌مطالبات مندرج در هر یک از بندهای 3 و 5 ماده 29 بترتیب عکس تاریخ ایجاد پرداخت خواهد شد.

ماده 37

حق ممتاز در مورد هزینه انتقال بقایای کشتی
‌در مواردیکه کشتی یا شناورهای مغروق یا مصدوم و یا بقایای آنها موجب مزاحمت کشتیرانی گردند و مالک از انتقال آنها و رفع موانع خودداری نماید‌سازمان بنادر و کشتیرانی میتواند آنها را بهزینه خود[ به] محل مناسبی انتقال داده و در صورت عدم پرداخت هزینه‌های مربوطه از طرف مالک آنها را‌توقیف و بفروش رسانیده و مطالبات خود را با رعایت مفاد مواد 29 و 36 این قانون و مقدم بر سایر طلبکاران از حاصل فروش تامین نماید.

ماده 38

آثار انتقال مالکیت
‌انتقال مالکیت کشتی تاثیری در حقوق ممتاز نخواهد داشت. ‌

ماده 39

مدت مرور زمان ‌
الف – دارنده حقوق ممتاز چنانچه ظرف مدت یکسال در مقام استیفاء حقوق ممتاز بر نیاید حق امتیاز خود را از دست خواهد داد. در مورد‌مطالبات ناشی از تهیه مایحتاج کشتی مندرج در بند 5 ماده 29 مدت مزبور شش ماه است.
ب – شروع مدت مذکور بترتیب ذیل است:
1) در مورد حق‌الزحمه مربوط به کمک و نجات در دریا از روزیست که عملیات مربوط به آن خاتمه مییابد.
2) در مورد خسارات ناشی از تصادم و سایر سوانح و آسیب جسمانی از روزیستکه خسارت وارد شده است.
3) در مورد فقدان یا خسارات محمولات و اثاث از روزی استکه محمولات یا اثاث تحویل داده شده و یا بایستی تحویل داده شده باشد.
4) در مورد تعمیر و تهیه مایحتاج کشتی و سایر موارد پیش‌بینی شده در بند 5 ماده 29 از روزیست که طلب ایجاد شده است.
5) در سایر موارد از روزی استکه دین از لحاظ مدت و جهات دیگر قابل مطالبه باشد.
ج) تقاضای مساعده یا وجوه علی‌الحساب از طرف کارکنان کشتی مندرج در بند 2 ماده 29 تابع حکم این ماده نیست و قابل مطالبه تلقی نمیشود.
‌د – هر گاه توقیف کشتی در دریای ساحلی کشوریکه اقامتگاه یا مرکز عملیات مدعیست مقدور نباشد دادگاه میتواند مهلت‌های فوق را از روز‌ایجاد طلب حداکثر برای مدت سه سال تمدید نماید.
ه – حق رجحان نسبت بکرایه حمل کشتی تا زمانی ممکن استکه کرایه وصول نشده یا وجوه آن در ید فرمانده یا نمایندگان مالک کشتی باشد.‌نسبت بملحقات کرایه حمل نیز بهمین ترتیب عمل خواهد شد.

ماده 40

تعمیم مقررات
‌مقررات مذکور در این فصل در مورد کشتیهائیکه توسط شخصی غیر از مالک اداره و بهره‌برداری شده و یا وسیله مستاجر اصلی مورد بهره‌برداری قرار‌گیرد نیز لازم‌الاجرا است باستثنای مواردیکه از مالک بطور غیر قانونی خلع ید شده و یا طلبکار حسن نیت نداشته باشد.

ماده 41

حق رجوع بفروشنده
‌دارندگان حقوق ممتاز ظرف سه ماه از تاریخ آخرین آگهی فروش کشتی موضوع ماده 25 حق رجوع بفروشنده را خواهند داشت.

517