مفهوم واژگان و عبارات اختصاری بهکار رفته در این قانون بهشرح زیر است:
الف – مخاطره: پدیده طبیعی یا کنش انسانی (بهجز موارد نظامی – امنیتی و اجتماعی) که در صورت وقوع در محیط یا جامعه آسیبپذیر میتواند تبدیل به یک بحران و حادثه خسارتبار شود.
ب – بحران: از هم گسیختگی جدی عملکرد یک جامعه که ناشی از وقوع مخاطره است و منجر به خسارات و اثرات منفی گسترده انسانی، اقتصادی یا زیستمحیطی میشود، بهطوری که مواجهه با آن فراتر از توانایی جامعه متاثر و دستگاههای مسوول موضوع ماده (2) این قانون باشد.
پ – آسیبپذیری: ضعف و کمبودهای مادی و غیرمادی شامل فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در جامعه است که باعث میشود وقوع مخاطرات منجر به بحران شود.
ت – خطر: مقدار یا اندازه خسارات انسانی و مادی احتمالی، درصورت وقوع یک مخاطره در جامعه آسیبپذیر است.
ث – مدیریت بحران: نظام حاکم بر راهبردها، رویکردها، برنامهها و اقداماتی است که با هدف پیشبینی، پیشگیری و کاهش خطر، آمادگی و پاسخ کارآمد و بازتوانی و بازسازی پس از وقوع حوادث و سوانح، بهصورت چرخهای صورت میگیرد.
ج – پیشگیری و کاهش خطر: به مجموعه تدابیر و اقداماتی گفته میشود که شامل شناسایی، شناخت و تحلیل مخاطرات، آسیبپذیریها، الزام به کارگیری مدیریت کاهش خطر در تدوین برنامه و بودجه بخشهای توسعهای، تعیین راهبردها و اولویتهای بخشهای گوناگون، تدوین و اجرای برنامههای کاهش خطر حوادث و سوانح در کشور است.
چ – آمادگی: مجموعه تدابیر و اقداماتی است که ظرفیت جامعه و دستگاههای مسوول را برای پاسخ موثر به حوادث و سوانح افزایش میدهد بهطوری که خسارات انسانی و مادی ناشی از آن را به حداقل برساند.
ح – پاسخ: مجموعه فعالیتها و اقداماتی است که با وقوع حادثه آغاز شده و شامل هشدار سریع، تخلیه، جستجو، نجات و امداد، تامین امنیت و نظایر اینها، متناسب با ویژگیهای هر بحران میباشد.
خ – بازسازی و بازتوانی: به مجموعه تدابیر و اقداماتی گفته میشود که برای ترمیم و بهبود خدمات و ساختارها، معیشت، توانمندی و شرایط زندگی جوامع متاثر از حوادث و سوانح انجام میشود؛ به نحوی که موجب ارتقای توانایی و ظرفیت آنها در جهت کاهش خطر حوادث آتی شود.
د – تابآوری: به توانایی یک نظام یا جامعه در معرض مخاطرات، برای ایستادگی، تحمل و سازگاری در برابر حوادث و سوانح و بازتوانی و بازسازی موثر و بهموقع جامعه آسیبدیده گفته میشود.
ذ – شرایط اضطراری: وضعیتی است که در پی وقوع مخاطرات و قریبالوقوع بودن حادثه یا بعد از وقوع آن ایجاد میشود و نیاز به اقدامات فوقالعاده برای پاسخ دارد.
ر – شورایعالی: شورایعالی مدیریت بحران کشور
ز – سازمان: سازمان مدیریت بحران کشور
ژ – ستاد: ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران