وظایف و اختیارات هیات عالی نظارت به شرح زیر است:
الف – ابطال انتخابات یا عزل هیات رئیسه اتحادیه‌ها یا اتاقهای اصناف.
ب – ابطال انتخابات یا عزل هیات رئیسه اتاق اصناف ایران.
ج – رسیدگی به اختلاف بین کمیسیون نظارت و مجامع امور صنفی یا اتاق اصناف ایران.
د – تعیین دستورالعمل نظارت بر چگونگی صدور پروانه کسب در سطح کشور.
ه- – تعیین دستورالعمل نظارت بر حسن انجام وظایف قانونی و ایجاد هماهنگی بین‌کمیسیونهای نظارت، اتحادیه‌ها و مجامع امور صنفی کشور و اتاق اصناف ایران و نظارت بر فعالیت آنها درحدود مفاد این قانون.
و – ارائه راهکارهای اجرایی مناسب برای صدور کالاها و خدمات واحدهای‌صنفی با رعایت قوانین و مقررات جاری کشور.
ز – سایر مواردی که به موجب این قانون به هیات عالی نظارت محول گردیده‌است.
ح – بررسی و تعیین صنوف مشمول قانون نظام صنفی کشور
ط – تهیه و تصویب دستور‌العمل‌های لازم در رابطه با نحوه نرخ‌گذاری کالاها و خدمات واحدهای صنفی